۱۵ آبان ۹۳ ، ۱۰:۵۱
سفره های کامو
سفر های کامو شهرتی فرامنطقه ای داشته و دارد، تا حدی که یک مجموعه دار، پژوهش گر و هنرمند معاصر حدود 17 سال پیش کتابی را با نام سفره های کامو در 112 صفحه به چاپ رساند که کمتر مورد بحث قرار گرفته و حتی کمتر شناخته شده است.
سفره های کامو عنوان کتابی است که پرویز تناولی با ذوق و سلیقه ای خاص در اوایل دهه ی 70 گردآوری کرده است. این کتاب به دو نسخه فارسی و انگلیسی توسط انتشارات یساولی به چاپ رسیده است.
در ادامه ی مطلب گزیده ای از متن و سفره های چاپ شده در این مصحف درج می گردد.
(به دلیل حقوق معنوی، از درج متن و تصاویر کامل کتاب معذوریم.)
در پیدایش هر فرش سه عامل موثر است:سفارش دهنده،سازنده و مصرف کننده.میزان خواسته ها و توقعات این سه عامل در چگونگی محصول تاثیر زیادی دارد. هر چه دست سازنده یا بافنده باز تر باشد نتیجه کار ممشخص تر می گردد. حال اگر سه عامل یکی شود و سازنده قطعه ای را به میل و سفارش خود و برای مصرف شخصی اش ببافد، دیگر جای هیچ گونه نگرانی نیست. واین اتفاقی است که در مورد سفره های کامو افتاده است. بافنده چون پرنده ای آزاد به هر شاخه ای که خواسته پریده و از هر گلی که میل کرده سهمی بر گرفته است.اما همین بافنده هر گاه فرشی برای زیر پایش بافته دیگر آن آزادی عمل را نداشته زیرا فرش بخشی از سرمایه خانواده است که باید حداکثر دقت را در پیاده کردن نقشه آن اعمال کرد در غیر این صورت ممکن است هنگام فروش با مشکل رو به رو شود.
مطمئنم که زنان کامویی وقتی این سفره ها را می بافته اند، هرگز به فروش آن نمی اندیشیده اند. این ها برایشان بافته ای شخصی بوده که در خلوت و تنهایی آن ها را می بافته اند و نگران خرده گیری اطرافیان هم نبوده اند. پس از اتمام بافت هم، چون جای سفره در گوشه ای در نزدیکی تنور و یا در پس پرده ای بوده و تنها هنگام پخت نان و یا صرف غذا گسترده می شده-که در این مدت کوتاه نیز نقشش پوشیده از از آرد و چانه های خمیر، یا قطعات نان بوده- لذا توجه کسی را جلب نمی کرده است.
به تصور من وجه مشترک سفره های کامو گبه های فارس و بختیاری همان بیان احساس است. در هر دوی این بافته ها،بافندگان موفق شده اند به بهترین نحوی احساسات خویش را بیان و منتقل کنند و بدین گونه به آمیزه ای شعر گونه دست یابند.به اعتقاد من چنین بافته هایی از زمره صنایع دستی فراتر رفته و به هنر نزدیک شده اند...
...از لحاظ طرح و ترکیب بندی سفره های کامو را می توان در سه گروه جا داد:
1 سفره های کف ساده
2.سفره های ترنج دار
3.سفره های نقش آزاد
در مورد سفره هی کف ساده می توان گفت که همان مفهومی که در پس سفره های کف ساده دیگر مناطق ایران نهفته است در پس سفره های کف ساده کامو نیز هست.نقش میان تهی که اساس هر سفره ای را تشکیل می دهد ،در فرهنگ ایران معنایی عمیق و صوفیانه دارد.بی نقشی این سفره ها در تقابل یا سفره های ملون و منقش اغنیا مفهوم می یابد که علاوه بر اعتراض خاموشانه،نمادی از تواضع و فقر را نیز به نمایش می گذارد که برای یرانیان از مرتبطی والا بر خوردار بوده است...
...بدون شک خلاقانه ترین قسمت سفره های کامو حاشیه آن هاست.در همین حاشیه است که بافنده به ابراز وجود پرداخته و با فزونی و کاستی تناسبات و رنگ ها،سفره خود را از بقیه سفره ها متمایز ساخته است.و باز به خاطر همین حاشیه هاست که هر سفره کامو شخصیتی جدا از بقیه دارد...
...وقتی کامو از سفره های قدیمی و اصیل پاک شد،هنوز تقاضا برای سفره های بیشتر وجود داشت. از این رو به تشویق دلالان فرش،روستاییان به تولید سفره های جدید پرداختند و حتی دستور العمل آن ها را برای ایجاد سفره های نا منظم و غلط،که این روز ها مطلوب بازار است،به کار بردند.اما این سفره ها موفقیتی پیدا نکردند.
